Sởi là một bệnh truyền nhiễm, gây dịch lưu hành rộng rãi ở mọi nơi trên thế giới, nhất là trong thời kỳ trước tiêm chủng, bệnh phổ biến nhất ở trẻ em. Trên 90% số người trước lứa tuổi 20 đã bị mắc bệnh Sởi, rất hiếm người không bị mắc Sởi. Ước tính khoảng 100 triệu trường hợp mắc và 6 triệu người tử vong hàng năm do Sởi.
BỆNH SỞI LÀ GÌ?
Sởi là một bệnh sốt phát ban cấp tính do virus gây ra. Bệnh có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn nếu không có miễn dịch phòng bệnh.
Trẻ em sinh ra từ người mẹ đã được gây miễn dịch bằng vắc-xin Sởi thì trẻ đó cũng có kháng thể thụ động của mẹ truyền cho. Nhưng chỉ ở mức độ thấp và vẫn còn cảm nhiễm với bệnh Sởi.
Bệnh Sởi nguy hiểm nhất đối với trẻ nhỏ và làm suy yếu sức đề kháng của cơ thể. Bệnh thường kèm theo biến chứng như: viêm phế quản, viêm tai, tiêu chảy,… gây nên bởi vi khuẩn gây bệnh có điều kiện. Những bệnh này khi mắc cùng bệnh Sởi sẽ có diễn biến rất nặng.
NGUYÊN NHÂN GÂY RA BỆNH SỞI
Virus Sởi lây lan trong không khí và làm nhiễm trùng đường hô hấp. Nếu đang bị nhiễm bệnh Sởi, chỉ cần hắt hơi, sổ mũi cũng sẽ làm cho virus phát tán. Người xung quanh nếu vô tình chạm vào bề mặt hoặc vật nào đó đã bị nhiễm virus, rồi đưa tay chạm vào miệng hoặc mũi sẽ có khả năng bị nhiễm bệnh.
Virus Sởi lây truyền trực tiếp qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết hô hấp. Virus Sởi có thể tồn tại đến 2 giờ trong không khí và trên bề mặt mọi vật rồi tìm cách xâm nhập vào đường thở của con người. Nên chỉ cần tiếp xúc hoặc ở chung với người bị Sởi thì người khỏe mạnh trong vòng 2 giờ cũng có thể bị mắc Sởi. Virus này có thể làm trẻ em suy dinh dưỡng hoặc trẻ em nhỏ chưa tiêm vắc-xin tử vong.
TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH SỞI
Sau một thời gian ủ bệnh từ 10 đến 12 ngày, bệnh Sởi xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng có thể xảy ra như:
- Sốt (có thể sốt cao đến 40oC)
- Phát ban
- Chán ăn
- Viêm kết mạc
- Sổ mũi
- Đến
Sau đó, xuất hiện những đốm Koplik trắng nhỏ với tâm màu trắng hơi xanh trên nền đỏ bên trong miệng hay trên niêm mạc bên trong của má.
Người bị nhiễm Sởi sẽ ủ bệnh và nhiễm trùng trong thời gian từ 2 đến 3 tuần. Trong 2-3 ngày liên tục, bệnh nhân Sởi thường bắt đầu sốt nhẹ đến cao dần rồi ho dai dẳng, sổ mũi rồi viêm kết mạc, đau họng. Tiếp tục là có các nốt phát ban, những nốt nhỏ màu đỏ, hơi sưng.
BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH SỞI
Nếu không phòng ngừa và điều trị kịp thời, Sởi có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Viêm não
- Viêm phổi
- Viêm loét giác mạc dẫn tới mù lòa
- Viêm tai giữa
- Tiêu chảy
- Viêm loét hoại tử hàm mặt
- Có thể tử vong
Bệnh Sởi rất nguy hiểm với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bởi sức đề kháng của trẻ yếu dễ dẫn tới nhiều biến chứng. Phụ nữ mang thai nếu mắc Sởi trong thai kỳ có thể dẫn tới sinh non, dị tật thai nhi, sảy thai, thai nhi mắc Sởi tiên phát,…
PHÒNG NGỪA BỆNH SỞI BẰNG VẮC-XIN
a. Vắc-xin Sởi đơn
- Vắc-xin Sởi đơn từ lâu đã được đưa vào sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Vắc-xin do Việt Nam sản xuất với công nghệ Nhật Bản rất an toàn và đạt hiệu quả cao. Tiêm vắc-xin là biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất để phòng bệnh. Phương Châu Sa Đéc luôn có sẵn kho vắc-xin Sởi chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu tiêm chủng của các gia đình.
- Lịch tiêm vắc-xin Sởi đơn cần bắt đầu sớm ngay khi trẻ đủ 09 tháng tuổi. Để đạt được đủ lượng kháng thể, trẻ cần tiêm phòng đủ 02 mũi vắc-xin Sởi đơn MVVAC. Mũi đầu tiên vào tháng thứ 09 và mũi nhắc lại vào lúc 18 tháng tuổi.
b. Vắc xin Sởi – Rubella (MR – Việt Nam)
- Thời gian gần đây vắc-xin phối hợp để phòng đồng thời 02 bệnh Sởi và bệnh Rubella đã được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng toàn quốc.
- Tất cả trẻ em từ 01 – 14 tuổi được tiêm 01 mũi vắc-xin phối hợp Sởi – Rubella.
c. Vắc xin Sởi – Quai bị – Rubella (MMR II – Mỹ)
- Vắc-xin được dùng trong tiêm ngừa dịch vụ, giúp trẻ tạo miễn dịch phòng đồng thời 03 bệnh truyền nhiễm Sởi, Quai bị và Rubella.
- Trẻ cần tiêm đủ 02 mũi, mũi đầu tiên khi 12 – 15 tháng tuổi và mũi thứ 2 vào 04 – 06 tuổi.
- Có thể tiêm cho người lớn và phụ nữ trước khi mang thai và phải ngừa thai 03 tháng sau khi tiêm vắc xin Sởi – Quai bị – Rubella, để tránh mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể gây dị tật cho thai nhi, thậm chí đe dọa tính mạng của cả mẹ và con trong giai đoạn mang thai vô cùng nhạy cảm. Đồng thời việc tiêm vắc-xin cho mẹ đầy đủ cũng giúp trẻ sau khi chào đời có được miễn dịch thụ động từ mẹ, bảo vệ trẻ trong những tháng đầu tiên sau khi chào đời trước những căn bệnh nguy hiểm.
Với thời tiết mưa nắng thất thường như hiện nay, bệnh Sởi càng dễ lây lan trong cộng đồng, có nguy cơ bùng phát nhanh thành dịch. Ba mẹ có con nhỏ hãy nhanh chóng đưa trẻ đi tiêm vắc-xin phòng ngừa bệnh Sởi – đó là cách thức phòng bệnh đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm nhất hiện nay. Tại Phương Châu Sa Đéc luôn có sẵn kho vắc-xin Sởi chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu tiêm ngừa cho các gia đình.
Tổng đài 1900 54 54 66 (ấn phím 2) luôn sẵn sàng hỗ trợ Quý gia đình.
BS. Lê Thị Anh Phương
Trưởng BP. Tiêm chủng, BV Phương Châu Sa Đéc