Đến hẹn lại lên, bệnh thủy đậu thì cứ tầm tháng 12 là xuất hiện lai rai, đến tháng 2 thì nhiều dần, kéo dài đến tháng 4, 5 và giảm dần vào tháng 6.
1. Định nghĩa
Thủy đậu (trái rạ) là bệnh nhiễm trùng cấp tính do siêu vi Herpes varicella gây ra, chủ yếu lây qua đường hô hấp bởi những giọt nước bọt bắn ra từ người bệnh. Bệnh đặc trưng bởi phát ban dạng bóng nước ở da và niêm mạc.
Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường gặp ở trẻ từ 1 – 6 tuổi, xuất hiện nhiều nhất từ tháng 1 – 3 hàng năm. Diễn tiến bệnh thường lành tính nhưng cũng có thể gây tử vong do biến chứng viêm não, hội chứng Reye.
2. Triệu chứng
Sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh siêu vi xâm nhập vào cơ thể phải qua thời gian 10 – 21 ngày (gọi là thời kỳ ủ bệnh) người bệnh mới xuất hiện các triệu chứng của một người nhiễm siêu vi như:
- Sốt
- Đau đầu
- Uể oải
- Chán ăn
- Nổi mụn nước ở vùng da mặt, da mi mắt, bờ chân lông mi, tay chân và khắp cơ thể.
+ Khi mụn vỡ, dịch viêm của nó dây vào mắt gây viêm kết mạc.
+ Mụn nước xuất hiện rất nhanh trong vòng 12 – 24 giờ có thể nổi toàn thân. Mụn nước có kích thước từ 1 – 5 mm đường kính, chứa dịch trong, cảm giác ngứa ngáy nơi các mụn nước. Tuy nhiên những trường hợp nặng mụn nước sẽ to hơn hay khi nhiễm thêm vi trùng mụn nước sẽ có màu đục do chứa mủ. Nốt đậu nổi nhiều là dấu hiệu cảnh báo bệnh có thể diễn tiến nặng.
– Bệnh sẽ kéo dài từ 7 – 10 ngày nếu không có biến chứng, các nốt mụn nước sẽ khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo, nhưng nếu bị nhiễm thêm vi trùng mụn nước có thể để lại sẹo.
3. Lây lan
Bệnh thủy đậu lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp. Khi người bị bệnh thủy đậu nói, hắt hơi (nhảy mũi) hoặc ho… thì các vi rút theo nước bọt, nước mũi bắn ra ngoài tan thành bụi.
Người khác hít phải bụi này sẽ bị lây bệnh, vì vậy bệnh dễ bùng phát thành dịch và bệnh còn lây lan qua sự đụng chạm đến ban ngứa, bóng nước từ người bị thuỷ đậu.
Bệnh thuỷ đậu có thể lây từ 1 – 2 ngày trước khi nổi ban ngứa cho đến khi tất cả những vết phồng đã đóng vảy (thông thường trong vòng 7 ngày từ khi những vết phồng nổi lên).
4. Biến chứng
Biến chứng nhẹ của bệnh là nhiễm trùng da nơi mụn nước, nặng hơn vi trùng có thể xâm nhập từ mụn nước vào máu gây nhiễm trùng huyết. Các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm não, viêm tiểu não… là các biến chứng có thể nguy hiểm đến tính mạng, hay để lại di chứng sau này.
Biến chứng viêm phổi hay gặp ở người lớn hơn là trẻ em và thường xuất hiện vào ngày thứ 3 – 5 của bệnh. Viêm phổi có thể diễn tiến nhẹ, hồi phục nhưng cũng có thể diễn tiến nặng dẫn tới suy hô hấp, phù phổi… và nguy hiểm tính mạng.
Riêng trường hợp bị viêm não, tỉ lệ tử vong chiếm 5 – 20%, ngay cả khi được cứu sống vẫn có thể để lại di chứng nặng nề hoặc phải sống đời thực vật trong suốt tháng ngày còn lại.
5. Hướng dẫn chăm sóc trẻ và theo dõi tại nhà
- Vệ sinh cơ thể: không kiêng tắm
- Không kiêng ăn
- Nghỉ học 7-10 ngày
- Tránh tiếp xúc với người xung quanh, đặc biệt là phụ nữ mang thai
- Nên đeo khẩu trang
6. Lịch tiêm vaccine phòng bệnh
– Vacxin phòng bệnh:
+ Lịch tiêm vaccine Varilrix: Trẻ em từ 9 tháng tuổi và người lớn đều tiêm 2 mũi, cách nhau 6 tuần
+ Lịch tiêm vaccine Varivax:
- Bắt đầu tiêm từ 12 tháng tuổi
- Dưới 13 tuổi: Tiêm 2 mũi, cách nhau 3 tháng
- Từ 13 tuổi trở lên: Tiêm 2 mũi, cách nhau 1 tháng
– Biện pháp phòng ngừa khác: tránh tiếp xúc với người bệnh, rửa tay thường xuyên.
Thủy đậu có thể gặp ở mọi lứa tuổi, từ trẻ sơ sinh đến người trưởng thành. Tuy nhiên, bệnh thường xảy ra với những đối tượng có hệ miễn dịch yếu hoặc chưa hoàn thiện. Ba mẹ nên hiểu rõ về bệnh để bảo vệ bé tốt hơn trước thời điểm dịch thủy đậu chuẩn bị cao điểm.
Tổng đài 1900 54 54 66 (phím 2) sẵn sàng hỗ trợ gia đình các thông tin cần thiết.