Thai ngoài tử cung là một bệnh lí sản phụ khoa gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho người mẹ. Bệnh có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.
1. Thai ngoài tử cung là gì?
Thai ngoài tử cung là trường hợp khi trứng đã thụ tinh và phát triển, làm tổ bên ngoài tử cung thay vì làm tổ trong buồng tử cung.
2. Các yếu tố nguy cơ?
– Tiền sử thai ngoài tử cung (tỷ lệ tăng gấp 10 lần)
– Tiền sử phẫu thuật ống dẫn trứng
– Tiền sử phẫu thuật vùng chậu hoặc bụng.
– Một số bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs)
– Bệnh viêm vùng chậu
– Lạc nội mạc tử cung
– Hút thuốc lá
– Tuổi trên 35 tuổi
– Tiền sử vô sinh
– Sử dụng công nghệ hỗ trợ sinh sản, chẳng hạn như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)
– Khoảng 50% phụ nữ mang thai ngoài tử cung không có các yếu tố nguy cơ đã biết. Phụ nữ trong độ tuổi sinh hoạt tình dục cần cảnh giác với những thay đổi của cơ thể, đặc biệt nếu gặp phải các triệu chứng thai ngoài tử cung.
3. Các triệu chứng của thai ngoài tử cung là gì?
Lúc đầu, thai ngoài tử cung có các triệu chứng giống mang thai điển hình: trễ kinh, căng ngực hoặc đau bụng. Nên bệnh nhân thường hay chủ quan khi test que thử thai dương tính.
Các dấu hiệu thai ngoài tử cung khác với khác với mang thai bình thường như:
- Chảy máu âm đạo bất thường
- Đau thắt lưng
- Đau nhẹ ở bụng hoặc vùng chậu
- Chuột rút nhẹ ở một bên vùng chậu
Khi thai ngoài tử cung phát triển, khả năng xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Đặc biệt, khi thai ngoài tử cung vỡ có thể đe dọa đến tính mạng sản phụ. Các dấu hiệu nhận biết như:
- Đau đột ngột, dữ dội ở bụng hoặc vùng chậu
- Đau vai
- Toát mồ hôi, chóng mặt hoặc ngất xỉu
4. Có bao nhiêu phương pháp chẩn đoán?
Trong trường hợp nghi ngờ thai ngoài tử cung, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số xét nghiệm nhằm chẩn đoán chính xác. Các xét nghiệm đó bao gồm:
* Thử thai:
Thông qua xét nghiệm máu để định lượng nồng độ hormone HCG (βHCG) trong cơ thể sẽ cho biết thai phụ có mang thai hay không. HCG là hormone chỉ xuất hiện khi phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, chỉ với xét nghiệm này thì chưa thể cung cấp thông tin thai nằm trong hay ngoài tử cung.
* Các xét nghiệm máu khác: xét nghiệm kiểm tra tình trạng thiếu máu, kiểm tra nhóm máu trong trường hợp cần truyền máu.
* Siêu âm: Đối với trường hợp nghi ngờ mang thai ngoài tử cung, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm để xác định chính xác vị trí của thai nhi. Kết quả siêu âm của thai phụ sẽ cho thấy túi thai nằm ở trong hay bên ngoài tử cung. Siêu âm còn giúp phát hiện và đánh giá tình trạng chảy máu trong trường hợp thai ngoài tử cung bị vỡ.
* Nội soi ổ bụng: Nội soi ổ bụng là phương pháp hiện đại giúp chẩn đoán thai nằm ngoài tử cung một cách nhanh chóng và chính xác.
5. Có bao nhiêu phương pháp điều trị?
Có hai phương pháp được sử dụng để điều trị thai ngoài tử cung:
- Điều trị bằng thuốc
- Phẫu thuật: nội soi ổ bụng hoặc mổ hở
Một số trường hợp không cần điều trị mà chỉ theo dõi sự thoái triển tự nhiên của thai ngoài tử cung.
6. Ưu, nhược điểm của từng phương pháp điều trị như thế nào?
* Điều trị bằng thuốc:
– Ưu điểm:
- Thời gian phục hồi nhanh
- Bảo tồn được các cơ quan túi thai bám vào
– Nhược điểm:
- Một số tác dụng phụ của thuốc như buồn nôn, nôn, mệt mỏi, tiêu chảy, gặp vấn đề ở thị lực,…
- Một số tác dụng phụ hiếm gặp khác gồm suy tụy, suy gan, suy thận
- Điều trị thuốc không thành công vẫn phải chuyển sang phẫu thuật
- Không điều trị nội khoa đối với thai ngoài tử cung vỡ, kích thước khối thai to hoặc vị trí khối thai có chỉ định phẫu thuật…
* Phẫu thuật bằng nội soi ổ bụng hoặc mổ hở
– Ưu điểm:
- Giải quyết khối thai bệnh lý
- Mổ nội soi thời gian hồi phục nhanh so với mổ mở bụng
- Hạn chế tối đa dùng kháng sinh do dùng kháng sinh dự phòng trong lúc phẫu thuật
– Nhược điểm:
- Đau vết mổ
- Mệt mỏi do trải qua cuộc phẫu thuật lớn
- Mất máu nhiều
- Nguy cơ nhiễm trùng vết mổ
Các chuyên gia Sản Khoa đều khuyên rằng, thai phụ nên đi khám ở các bệnh viện hoặc cơ sở y tế khi có dấu hiệu mang thai. Nhất là các cơ sở có đầy đủ trang thiết bị, chuyên môn và thực hiện đầy đủ các xét nghiệm để có thể chẩn đoán chính xác tình trạng mang thai. Trong trường hợp có bất thường, sản phụ sẽ được hỗ trợ điều trị nhanh chóng, kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.
Tại Bệnh viện Phương Châu Sa Đéc, vấn đề sức khỏe của mẹ và bé trong thai kì rất được quan tâm. Quy trình khám thai thường quy được thực hiện chặt chẽ với đầy đủ các cận lâm sàng và xét nghiệm trong từng giai đoạn mang thai. Vì thế, các mẹ bầu có thể yên tâm khi theo dõi thai kỳ tại Phương Châu Sa Đéc.
Tổng đài 1900 54 54 66 (phím 2) sẵn sàng hỗ trợ những thông tin cần thiết.
—————-
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ncbi.nlm.nih.gov/books/ectơ thai / Tyler Mummert; David M. Gnugnoli. 9 tháng 12 năm 2021
2. Hướng dẫn số 414: Xử trí thai không rõ vị trí và thai ngoài tử cung ở ống dẫn trứng và ống dẫn trứng
3. Mang thai ngoài tử cung: kinh nghiệm của một trung tâm hơn mười năm
4. Uptodate.com/ Mang thai ngoài tử cung: Biểu hiện lâm sàng và chẩn đoán
5. Hosrem.org.vn/public/frontend/upload/YHSS45/15.pdf
6. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ Mang thai ngoài tử cung và sẩy thai: chẩn đoán và xử trí ban đầu
Cố vấn chuyên môn bài viết BS. Chung Thị Ngọc Liên
Bác Sĩ Sản Phụ Khoa Bệnh Viện Quốc Tế Phương Châu